Bazylika Mniejsza p.w. św. Jerzego

Kościół parafialny Św. Jerzego. 2 budowli, wzniesionej w 3. ćw. XIII w., pozostał korpus dwunawowy. Obecne prezbiterium dostawiono w początkach XV w., a kaplicę Mariacką zbudowano w latach 1420-1423. W okresie 1706-1707 r. nastąpiło odnowienie obiektu i przebudowa sklepień; dzisiejszą formę zawdzięcza kościół restauracji w latach 1898-1900. Obecnie kościół w części zachodniej jest dwunawowy, czteroprzęsłowy, halowy, sklepiony krzyżowo na gurtach z żebrami i służkami przyściennymi, rozdzielony rzędem, ciężkich, ośmiobocznych filarów. Prezbiterium jest trzynawowe, pseudobazylikowe, od wschodu zamknięte trójbocznie. Kaplicę Mariacką nakrywa sklepienie gwiaździste. Od północy przylega do kościoła wysoka dzwonnica z kamienia, zwieńczona blankami i piramidalnym hełmem. Na fasadzie zachodniej zachował się ostrołukowy portal północny (południowy jest jego kopią z 1900 r.), który stanowi doskonały przykład rzeźby z okresu przejściowego romańsko-gotyckiego. We wnętrzu znajdują się dwa skrzydła ołtarzowe z początków XVI w., ze scenami z życia Marii, późnogotyckie tabernakulum kamienne, dwa gotyckie krucyfiksy, rzeźbiony tryptyk z początków XVI w., oraz kamienna ambona z 1595 r. Na ścianach prezbiterium freski ze scenami z życia Chrystusa, pochodzące z XV w., a sceny z Pasji na ścianie wschodniej z początków XVI w. Ołtarz główny i boczne barokowe z 1. poł. XVIII w. Na ścianach liczne nagrobki i epitafia z 2. poł. XVI w.

Do zabytków sztuki renesansu należy epitafium księcia Karola I z lat około 1540 malowane na desce. Główna scena - Chrystus na Górze Oliwnej - wzorowana jest na sztychu Albrechta Dürera z 1508 roku. Pod nią portrety klęczących: księcia, księżnej, dzieci i krewnych, a więc osób nie tylko zmarłych, lecz i żyjących w chwili wykonywania obrazu. Ponadto kamienne płyty nagrobne z XVI, XVII i XVIII wieku, wmurowane w ściany.

Wyciąg z inwentaryzacji hrabiego Hoverdena

  • 1534. Hedwig, Herzogin von Sagan.
  • 1536. Tscheschwitz, Georg auss dem Reindoerffel.
  • 1538. Panwitz, Hans v. u. Machnitz auf Pogrel u. Neudeck.
  • 1541. Lange, Melch., Pastor.
  • 1547. Reibnitz, Marg., verh, Reideburg.
  • 1550. Seidlitz, David v., und Burkersdorf.
  • 1550. Franco, Georg, Diakonus.
  • 1551. Franco, Georgius, Diaconus.
  • 1555. Parchwitz, Christ, v. (1610.)
  • 1555. Parchwitz, Christ, v., 85 Jahr.
  • 1555. Parchwitz, Peter v. (1594.)
  • 1559. Stosch, Hans von Sigrot.
  • 1562. Henricus, Herzog v. Münsterberg.
  • 1562. Joachim, Herzog von Münsterberg.
  • 1562. Reideburg, Adam, zu Wenige Nosen.
  • 1563. Korckwitz, Melchior, zu Tharna.
  • 1566. Parchwitz, Magd, v., verh.Reideburg, Wenig Nosen,
  • 1567. Bischofsheim, Magd,, verw. Stosch, v. Wohnwitz.
  • 1569. Carl Christof, Herzog von Oels.
  • 1571. Albinus, Georgius, praetor.
  • 1571. Geblerus, Paulus, Diakonus.
  • 1572. Reideburgk, Adam v., wenig Nosen.
  • 1579. Fischius, Christof, Pastor.
  • 1579. Reideburg, Fabian v., zu Wenige Nosen.
  • 1582. Spiegel, Cunig., Jungfrau.
  • 1583. Wadewitz, Georg.
  • 1586. Zacher, Christophor., Senior.
  • 1587. Panwitz, Hans v., kais. Rath, gst, 1588. (s. Rothkirch.)
  • 1587. Rothkirch, Georg v., (u. Panwitz, sieh, vorst.)
  • 1588. Neudecker, Joh., Diakonus.
  • 1594. Parchwitz, Peter v., Schildberg.
  • 1596. Lascherus, Georg, Pastor.
  • 1596. Walther, Marg., geb. Hasiae.
  • 1596. Walther, Simon, Senator, und Frau
  • 1604. Reichenbach, Anna, verh. Seidlitz.
  • 1604. Reideburg, Frdr. v., und Wenig Nossen.
  • 1605. Bischofsheim, Leonh. Frdr. v., und Eisenberg.
  • 1606. Melcer, Casp. und Frau.
  • 1606. Melcer, Hel., geb. Schultz, gest. 1599.
  • 1617. Panwitz, Heinr., und Schlause.
  • 1620. Holtzgravius, Henricus.
  • 1629. Stübner, Casp., Pastor.
  • 1673. Korckwitz, Melch. v., zu Tharna.

- Schlesiens Grab-Denkmale und Grab-Inschriften. Graf Hoverden'schen Sammlung - Breslau 1870-72. -

Opis w opracowaniu Hansa Lutscha

  • Epitaphien:
    l) für Herrn Melchior Korckwitz zu Tharna + 1563. Grundform. Im Mittelfeldrelief kniet der Verstorbene vor dem Crucifixus; im Hintergrunde die Stadt Jerusalem. Im oberen Friese die Inschrift, im unteren und in dem oberen Aufsatze Wappen. Die Pilaster für das einrahmende Gebälk sind mit trefflichem Blattwerk der Frührenaissance geschmückt
    2) ohne Inschrift, um 1600 gefertigt. Grundform. Im Mittelfelde ein handwerksmäßiges Relief: Jacob mit der Himmelsleiter. Das Epitaph ist mit Relieffiguren und Arabesken in ausgiebiger Weise verziert.
  • Grabsteine mit dem Flachbilde der Verstorbenen. Es sind deren 17 vorhanden, die meisten verdeckt und übertüncht, daher nur folgendes festzustellen war:
    1) am östlichen Pfeiler des Langhauses für ein Mägdlein + 1580.
    2) am nächsten Pfeiler des Langhauses für ein 15-jähriges Mägdlein, Cunig. Spiegel + 1582.
    3) an der Südwand für zwei Ritter: Christoph von Parchwitz und Schildberg + 1555 und Peter von Parchwitz + 1594
    4) an der Nordwand für den Bürger und Handelsmann Herrn Andreas Merckel + 1614.
  • Epitaphium für Herzog Karl von Münsterberg + 1536 und seine 1541 verstorbene Gemahlin, Gemälde auf Holzgrund: Christus am Ölberg, darunter die Familienmitglieder; künstlerisch wertlos, schlichter Rahmen. Auf der Orgelbühne.

- Die Kunstdenkmäler der Landkreise des Reg.-Bezirks Breslau - im amtlichem Auftrage bearbeitet von Hans Lutsch. Breslau 1889. -

Płyty nagrobne Petera i Christofa von Parchwitz

Płyty nagrobne prawdopodobnie ojca i syna Christofa von Parchwitz oraz Petera von Parchwitz. Niestety dolna część płyt zasłonięta jest ławką.

Płyta nagrobna Petera von Parchwitz † 1594

               
               
               
               
               

Płyta nagrobna Petera von Parchwitz z Kazanowa, syna Christofa, zmarłego w 1594 roku. Dolna część płyty zasłonięta ławką.

Płyta nagrobna Christofa von Parchwitz † 1555

               
               
               

Płyta nagrobna Christofa von Parchwitz z Kazanowa, zmarłego w 1555 roku. Dolna część płyty zasłonięta ławką.

Płyta nagrobna Andreasa Merckell † 1614

               
               
               

Płyta nagrobna mieszczanina i kupca ziębickiego Andreasa Merkell, zmarłego 9 sierpnia 1614 roku w wieku 47 lat.

Ao 1614 den 9. AUGUSTI Nach mittage umb 7. ist in Gott Endschlaffen der Ehrnveste und Wolbenambte Herr Andreas Merckell Burger und handelsman alhier Seines alters 47. Jahr Liegt hiebegraben Gott vorlei im eine Froliche aufferstehung.

Płyta nagrobna Cunigunde Spiegel † 1582

               
               
               
               
               
               

Płyta nagrobna Cunigunde Spiegel, zmarłej 27 kwietnia 1582 roku w wieku 15 lat.

ANNO 1582 ZVM 27 APRILIS IST IN GO SELIGLICH VORSCHIDE DIE EDL VMB IVGRA . . . . . CVNIGVDA GEBORE SPIGELI VT LIGT ALIER BEGRABE DE GOT GEA IRES ALTERS IM 15 IAR

Płyta nagrobna Barbary Roseman † 1614

               
               

Płyta nagrobna Barbary Roseman zd. Hardin, żony Christofa Rosemana, złotnika, zmarłej w połogu 22 grudnia 1614 roku.

Anno 1614 den 22 december ist in Got Selig vorschieden die Ehrntugentsame Fraw Barbara Hardin H. Christof Rosemans Goldschmiedes.

Płyta nagrobna Ursule Rasemer † 1617

               
               

Płyta nagrobna Ursuli Rasemer zd. Hasin, żony Christofa Rasemer, zmarłej 9 kwietnia 1617 roku w wieku 22 lat. Część płyty zasłonięta i nie do odczytania.

Anno 1617 Den 9. APRIL ist selig vorschiden die Ehrntugendsame Fraw Ursula Hasin Herr Christof Rasemer . . . . . verden Eine sanffterlihe und am Jungsten Tage Sin.

Płyty nagrobne dzieci

Płyty nagrobne dzieci: NN chłopca zmarłego w 1609 roku oraz dziewczynki o imieniu Anna.

Płyta nagrobna NN dziecka † 1617

               
               

Płyta nagrobna NN dziecka, prawdopodobnie chłopca z rodziny mieszczańskiej, zmarłego w dzień świętego Pawła 1609 roku.

Anno 1609 am tage Pauli bekerchig ist in Gott seliglich vorschiden und ........ dalsza część inskrypcji złuszczona i nieczytelna.
O tej płycie brak wzmianki zarówno u Lutscha jak i Hoverdena.

Płyta nagrobna NN Anny

               
               
               

Płyta nagrobna NN dziewczynki o imieniu Anna, która żyła zaledwie 7 dni.
O tej płycie także brak wzmianki zarówno u Lutscha jak i Hoverdena.

Płyty nagrobne

               

Płyty nagrobne Fabiana von Reideburg, jego żony Magdaleny, Adama von Reideburg oraz Friedricha von Reideburg.

Płyta nagrobna Fabiana von Reideburg † 1579

               
               
               
               

Płyta nagrobna Fabiana von Reideburg z Osiny Małej i Dankowic, zmarłego na Wielkanoc 1579 roku.

1579 IAR AM HEILIG OSTESDNIS TAGE IST IM GOT SELIGLICH ENTSCHLAFFEN DER EDLE ERENVESTE HERR . . . . REIDBURGK ZV WENIGE NOSEN VND DANKWITZ DEM GOT GENADE

Płyta nagrobna Magdaleny von Reideburg † 1566

               
               
               

Płyta nagrobna Magdaleny von Reideburg zd. von Parchwitz z Dankowic, żony Fabiana von Reideburg z Osiny Małej, zmarłej w dniu świętego Michała 1566 roku.

1566 DONERSTAG NACH MICHAELIS IST IN GOT SELICHEN ENTSCHLAFEN DIE EDLE TVGENREICHE FRAV MAGDALENA GEBORNE VON PARCHWITZ VND SCHILPERGK DES EDLEN ERENVESTEN HEREN FABIAN REIDEBURGK ZV WENIGE NOSEN

Płyta nagrobna Adama von Reideburg † 1572

               
               
               
               
               

Płyta nagrobna Adama von Reideburg z Osiny Małej, zmarłego przed Letare 1572 roku.

1572 IAR DORNSTAG NACH LETARE IST IN GOT SELIGLICH ENTSCHLAFFEN DER EDLE ERENVESTE VND WOLBENAMBTE ADAM VON REIDEBURGK VND WENIGE NOS DEM GOT GENADE

Płyta nagrobna Friedricha von Reideburg † 1604

               
               
               
               
               

Płyta nagrobna Friedricha von Reideburg z Osiny Małej, zmarłego 6 marca 1604 roku w wieku 63 lat.

Im Jahr 1604 den 6 Marty ist im Herren seliglich entschlaffen der Edle Ehrenveste auch Wolbenambte Herr Friedrich von Reideburgk und Wenig Nossen zw Munsterberg seines alters 63 jar dem Gott genade.

Płyta nagrobna Margarethy von Reideburg † 1547

               
               
               
               

Płyta nagrobna Margarethy von Reideburg zd. von Reibnitz, żony Adama von Reideburg z Osiny Małej, zmarłej w dniu Wszystkich Świętych 1547 roku.

1547 IAR AN ALLERHEILIGEN ABENT IST IN GOT SEICH VORSCHIDEN DIE EDLE TVGENTREICHE FRAV MARGARETHA GEBORENE REIBENITZEN VON KARWITZ DES EDLEN EHR VND FESTEN HERN ADAM REIDEBURGK ZV WENIGENOSEN EHLICHE HAVS FRAV DER GOT GENADT

Płyta nagrobna Adama von Reideburg † 1562

               
               
               
               

Płyta nagrobna Adama von Reideburg z Osiny Małej, zmarłego w środę przed Wielkanocą 1562 roku.

IM IAR 1562 MITWOCH NOCH OSTERN IST IN GOT SELIGLICH ENTSCHLAFEN DER EDLE ERNVESTE HERR ADAM VON REIDBURG ZV WENIGENOSSEN DEM GOT GENADE AMEN

Epitafium księcia ziębickiego Karla i jego żony Anny

               

Epitafium księcia ziębickiego Karla, zmarłego 21 maja 1536 roku oraz jego zony Anny, księżniczki żagańskiej, zmarłej 28 października 1541 roku.

Im iore 1536 am 21 tage may ist gestorben der Erlauchte hochgeborne Furst und her herre Karl hertzogt zw Munsterbergk in Slesien zwr Olssena unnd Brane zw Glotz zu Franckstein begraben dem Gott Genode.

Im iore 1541 am 28 tage octobris ist gestorben die Erlauchte hochgeborene fursten und frau frau Anna hertzogin vom Sagan gemabel hertzogen Karls zu Munsterbergk zu Franckstein begraben der got genod.

Epitafium Heinricha von . . . . . † 1609

               
               
               

Wspaniałe epitafium, choć nie ujęte ani przez Lutscha ani przez Hoverdena, lecz z bardzo zniszczoną płytą inskrypcyjną. Można było odczytać dokładną datę śmierci czyli 7 lutego 1609 roku oraz imię Heinrich.

Epitafium Melchiora von Korckwitz † 1563

Epitafium Melchiora von Korckwitz, zmarłego w 1563 roku.

Epitafium NN osoby

Epitafium bez opisu na płytach inskrypcyjnych.

Epitafium Georga Hase i jego żony Urssuli

Epitafium Georga Hase, zmarłego 8 września 1590 roku w wieku 78 lat oraz jego żony Urssuli zd. Werner, zmarłej 7 listopada 1598 roku w wieku 85 lat.

Epitafium Rebecci Ziegneriane

Epitafium siostry zakonnej Rebecci Ziegneriane, córki Jacoba Wernera.

Płyta nagrobna NN dziewczynki † 1615

Przepiękna całopostaciowa płyta nagrobna NN dziewczynki, zmarłej 1 października 1615 roku mając zaledwie 35 tygodni i 2 dni.

Płyta nagrobna Christoffa von Parchwitz † 1556

               

Płyta nagrobna Christoffa von Parchwitz, zmarłego w 1556 roku w wieku 85 lat. U góry zajmujący połowę płyty herb rodziny von Parchwitz.

Pomnik

               
               
               

Wspaniały w swej treści, wystawiony w 1933 roku, pomnik poświęcony żołnierzom, którzy zginęli na wszystkich frontach I wojny światowej w latach 1914 - 1918.

Zamknij okno